Χαρτί
Τι είναι, από τι φτιάχνεται. Συνηθέστερα χαρακτηριστικά
Γενικά
Παρά την έντονη και αδιάκοπη ψηφιοποίηση, εξακολουθούμε να χρησιμοποιούμε σχεδόν καθημερινά σε δεκάδες εφαρμογές το χαρτί.
Από μια απόδειξη αγορών, κρατώντας μια σημείωση σε ένα ημερολόγιο, διαβάζοντας ένα βιβλίο ή ακόμα και σκουπίζοντας τα χέρια μας με μια χαρτοπετσέτα : )
Το χαρτί είναι τόσο συνηθισμένο που μόλις που παρατηρούμε την παρουσία του, ενώ στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουμε πολλά γι' αυτό.
Αυτό που μάθαμε από το σχολείο για το χαρτί είναι συνήθως γενικό και πολύ βασικό. Γνωρίζουμε ότι είναι φτιαγμένο από ξύλο και όσοι έδωσαν προσοχή μπορεί επίσης να θυμούνται
ότι χρειάζεται νερό για να την παραγωγή του.
Από τι λοιπόν, αποτελείται πραγματικά το χαρτί;
Ίνες κυτταρίνης (Cellulose)
Είναι ευρέως γνωστό ότι το χαρτί είναι φτιαγμένο από ξύλο. Στην πραγματικότητα, είναι ένα μεγάλο νοητικό άλμα.
Το βασικό υλικό για την παραγωγή χαρτιού είναι οι ίνες κυτταρίνης.
Φυσικά, προέρχονται κυρίως από ξύλο, αλλά μπορούν επίσης να προέρχονται και από άλλα φυτά, όπως π.χ. χόρτα, βαμβάκι ή πατάτες.
Το χαρτί έχει διαφορετικές ιδιότητες ανάλογα με το είδος του ξύλου που χρησιμοποιείται. Για παράδειγμα, οι ίνες των πλατύφυλλων δέντρων είναι κοντές, γεγονός που παρέχει στο χαρτί καλή αδιαφάνεια,
ενώ τα κωνοφόρα δέντρα έχουν μακρύτερες ίνες, γεγονός που δίνει στο χαρτί μεγαλύτερη αντοχή. Τα πιο συνηθισμένα είδη δέντρων που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή χαρτιού είναι το πεύκο,
η ερυθρελάτη, η λεύκα, η σημύδα και ο ευκάλυπτος.
Υπάρχει όμως ακόμη ένα άλλο είδος υλικού που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή χαρτιού - οι ίνες άχρηστου χαρτιού.
Συνήθως απαιτείται η προσθήκη φρέσκων ινών και πρέπει να υποβληθούν σε ειδική επεξεργασία. Το χαρτί μπορεί να ανακυκλωθεί έως και 5 ή 7 φορές πριν οι ίνες καταστούν άχρηστες.
Είναι μια λύση, οικονομικά αποδοτική και φιλική προς το περιβάλλον. Άρα ανακυκλώνοντας βοηθάμε το χαρτί να επαναχρησιμοποιηθεί για την παραγωγή φρέσκου χαρτιού, αρκετές φορές.
Νερό
Αυτό μπορεί να μας εκπλήξει, αλλά το χαρτί περιέχει νερό. Μεταξύ 3-7 τοις εκατό της μάζας του, ανάλογα με το είδος του χαρτιού.
Γι΄ αυτό λέμε ότι το χαρτί, είναι "ζωντανό". Αλληλεπιδρά με το περιβάλλον του. Απορροφά ή αποβάλλει υγρασία.
Είναι πολύ σημαντικό να διατηρείται ένα συγκεκριμένο επίπεδο σχετικής υγρασίας αέρα στο τυπογραφείο, που ελέγχεται από κατάλληλους αισθητήρες.
Τόσο στο χώρο της παραγωγής όσο και στον χώρο αποθήκευσης χαρτιού. Συνίσταται, όταν το χαρτί παραλαμβάνεται από την αποθήκη του εμπόρου, να παραμένει τουλάχιστον μια ημέρα στο χώρο
που θα χρησιμοποιηθεί για να αποκατασταθεί και να ισορροπήσει την υγρασία του με αυτή του περιβάλλοντος.
Έχει αποδειχθεί ότι ένα χαρτί με μαγάλη διαφορά σε υγρασία (εσωτερική-περιβάλλοντος) δημιουργεί προβλήματα κατά την διαδικασία παραγωγής.
Υλικά Πλήρωσης, Πρόσθετα
Το χαρτί έχει ως βάση και κύριο συστατικό τον χαρτοπολτό, αλλά δεν είναι μόνο αυτό.
Τα πληρωτικά υλικά είναι ουσίες που προστίθενται στο χαρτοπολτό ή εφαρμόζονται στην επιφάνεια του χαρτιού για να βελτιώσουν τις ιδιότητές του.
Αυτά διακρίνονται σε φυσικά ή συνθετικά και χρησιμοποιούνται για διάφορους σκοπούς, όπως η βελτίωση της λευκότητας (OBA optical brightening agents), της στιλπνότητας,
της αντοχής στο δίπλωμα ή στο σχίσιμο, της ομαλότητας της επιφάνειας και άλλων χαρακτηριστικών του χαρτιού.
Εάν π.χ. το χαρτί δεν πρέπει να απορροφά υγρασία, προστίθενται ρητινώδεις κόλλες. Αποτέλεσμα, το χαρτί να αποκτά τα χαρακτηριστικά που επιθυμούμε να του αποδώσουμε.
Π.χ. μία από τις ιδιότητες βελτιώνει την πρόσφυση του μελανιού στην επιφάνεια του χαρτιού. Τα πρόσθετα μπορεί να είναι ρητίνη, ζωικές κόλλες, άμυλο, καολίνη, τάλκης.
Ένα από τα πιο συνηθισμένα πληρωτικά είναι το ανθρακικό ασβέστιο με τη μορφή καολίνης.
Το είδος του πληρωτικού που θα χρησιμοποιηθεί εξαρτάται από τις αναμενόμενες ιδιότητες του τελικού προϊόντος και από την τεχνολογία που χρησιμοποιείται.
Χημικά πρόσθετα
Πρόκειται για έναν πολύ ευρύ όρο. Μπορεί να είναι κάπως αμφιλεγόμενος. Οι καταναλωτές τον συνδέουν με ορισμένα μη επιθυμητά συστατικά στα τρόφιμα.
Τα θηλαστικά (εκτός από τα μηρυκαστικά) δεν μπορούν να χωνέψουν την κυτταρίνη, επομένως η κατανάλωση χαρτιού δεν συνιστάται, είτε περιέχει τεχνητά πρόσθετα είτε όχι.
Πέρα από την πλάκα, η βιομηχανική χαρτοποιία δεν θα είχε τη σημερινή ποικιλία χαρτιών χωρίς χημικά. Ωστόσο, είναι πρακτικά ένα φυσικό προϊόν και τα πρόσθετα επιλέγονται με τέτοιο τρόπο ώστε να μην
επηρεάζουν αρνητικά το περιβάλλον.
Επίσης, χρησιμοποιούνται χρωστικές για να διασφαλιστεί ένα ομοιόμορφο χρώμα του χαρτιού ενώ αυτό υποβάλλεται σε διαφορετικά στάδια επεξεργασίας.
Αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα χημικών προσθέτων που χρησιμοποιούνται στην χαρτοποιία.
Τεχνικά Χαρακτηριστικά του Χαρτιού
| Parameter | Standard | Unit |
|---|
| Basis weight | ISO 536 | g/m² |
| Brightness (illuminant D65/10°) | ISO 2470-2 | % |
| CIE whiteness (D65/10°) | ISO 11475 | % |
| Opacity | ISO 2471 | % |
| Gloss TAPPI 75° | ISO 8254-1 | % |
| Roughness PPS | ISO 8791-4 | µm |
| Thickness | ISO 534 | µm |
| Bulk | ISO 534 | cm³/g |
| Relative humidity (23°C) | TAPPI 502 | % |
.